گرچه مهارشدن فضای زندگی در آهن و سیمان تهدیدی بزرگ برای سرزندگی است اما بلند مرتبه سازی نیز خواسته و ناخواسته از الزامات توسعه پایدار شهری تلقی می شود ولی باید طبق ضوابط و اصول خاص انجام شود تا اثرات منفی آن کمتر بر زندگی شهری چیره گردد.
در کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد نیز که سالیانه پذیرای 30 میلیون زائر و گردشگر است طی دهه گذشته بلند مرتبه سازی رشد برق آسایی داشته است. تا پیش از سال 1388 تنها یک ساختمان مرتفع(زیست خاور) و چند ساختمان نسبتا بلند در مشهد وجود داشت اما پس از آن دهها هتل و مجتمع تجاری بزرگ یکی پس از دیگری قد برافراشتند بطوری که هم اکنون افزون بر 30 ساختمان و برج بالای 20 طبقه در این کلانشهر خودنمایی می کنند.
سومین طرح جامع مشهد به عنوان طرحی برای خروج از بی برنامگی آذر 1396 رونمایی شد اما یکی از نواقص این طرح تعیین نشدن پهنه های بلندمرتبه سازی است که باید هر چه زودتر تعیین تکلیف شود.

* سند بلندمرتبه سازی نداریم
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر مشهد در گفت گو با خبرنگار ایرنا به فقدان سندی برای بلندمرتبه سازی در این کلانشهر اشاره و بیان کرد: لحاظ نشدن ضوابط و پهنه های بلند مرتبه سازی از نواقص طرح جامع مشهد بود لذا مقرر شد مستندات بلندمرتبه سازی به عنوان نقیصه این طرح، در طرحهای تفصیلی مشخص و برای تصویب به شورای عالی معماری و شهرسازی کشور ارسال شود.
محمدهادی مهدی نیا افزود: بر این اساس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر به شهرداری مشهد مهلت یک ماهه برای ارائه پهنه های بلند مرتبه سازی داده شد که این مهلت از 22 آذر ماه گذشته آغاز شده است. پس از ارائه این طرح توسط شهرداری، طرح به کمیسیون ماده پنج و سپس شورای عالی معماری شهرسازی برای تصویب ارسال خواهد شد.
وی در ادامه همچنین گفت: نمی توان یک الگوی کلی برای بلند مرتبه سازی در نظر گرفت و باید گونه بندیها از جنبه های مختلف کالبدی، عملکردی، طراحی شهری، اقتصادی و اجتماعی ملاک عمل قرار گیرد.
عضو شورای شهر مشهد افزود: تصمیم گیری برای پهنه ها و کانونهای بلند مرتبه سازی با کسب نظرات و دیدگاههای مختلف در این زمینه خواهد بود.

* استاندارد ها در بلندمرتبه سازی
متخصص جغرافیای شهری و انسانی و استاد دانشگاه فردوسی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در چارچوب استانداردسازی ساختمانهای بلند مرتبه یکی از موضوعات مهم توجه به مطالعات تحقیقاتی است که باید قبل از ساخت بنا انجام شود اما تاکنون نسبت به این مهم بی توجهی شده است.
دکتر محمدحسین پاپلی یزدی افزود: بدنه دانشگاهی شهر مشهد این قابلیت را دارد که اصلاحات موجود در کلانشهر را در اختیار مسئولان قرار دهد تا آنها مشکلات موجود را برطرف کنند.
وی ادامه داد: بر اساس یک طرح مطالعاتی که در سازمان زمین شناسی خراسان رضوی انجام شده این استان دارای 550 گسل است که برخی از آنها می توانند زمینه ساز حوادث بسیار جبران ناپذیری شوند.
این محقق و پژوهشگر گفت: در برخی از مناطق به دلیل جنس خاک نباید ساختمانسازی انجام شود ولی گاها مجریان به این موضوعات توجهی ندارند.

* برخورد قضایی با بلندمرتبه سازی بی ضابطه
دادستان عمومی و انقلاب مشهد هفته پیش به موضوع بلند مرتبه سازی در شهر اشاره و بیان کرده بود: بلند مرتبه سازی بدون ضابطه مصداق بارز تضییع حقوق عمومی است لذا در راستای دفاع از حقوق عامه، با تضییع حقوق عمومی طبق قانون برخورد می شود.
غلامعلی صادقی افزود: طی چند سال اخیر شاهد افزایش فزاینده و بدون ضابطه برج سازی و بلند مرتبه سازی در سطح شهر مشهد هستیم که این امر مصداق بارز تضییع حقوق عمومی است.
وی ادامه داد: طبق اعلام اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در طرح تفصیلی و طرح جامع شهر مشهد تاکنون تعریف مشخص و ضوابط بلند مرتبه سازی تبیین نشده و حتی شورای عالی شهرسازی و معماری دی ماه 1393 صدور هرگونه مجوز برای بلند مرتبه سازی را با تعریف ساختمانهای با ارتفاع بیشتر از 23 متر ممنوع اعلام کرده است.
دادستان مشهد گفت: با این وجود برجهای مختلف از این دست در نقاط مختلف مشهد سر به فلک کشیده اند در حالی که در طرح جامع شهر مکانهای مجاز و مناطق ممنوعه برای برج سازی مشخص نشده اند.
وی افزود: در حالی در این طرح پهنه هایی برای بلند مرتبه سازی تعریف نشده که باید به مواردی از جمله حفظ کریدور دید مطلوب به شهر در مجاورت محل احداث برج، حفظ مناظر طبیعی، عدم آسیب به کریدورهای طبیعی، عبور جریان باد و هوا، حفظ شریان حیاتی و شبکه اضطراری شهر و از همه اینها مهمتر حفظ نمای بصری اطراف حرم مطهر رضوی توجه ویژه صورت گیرد.
صادقی ادامه داد: از شهرداری انتظار می رود با توجه به فقدان ضوابط بلند مرتبه سازی در مشهد، تا تصویب مراحل ضوابط بلند مرتبه سازی از ابتدای دی ماه 1397 از صدور هرگونه مجوز بلند مرتبه سازی در سطح مشهد خودداری کند.
وی گفت: در غیر این صورت دادستان به عنوان مدعی العموم و بر اساس اختیارات حاصل از بندهای دوم و پنجم اصل 156 قانون اساسی در دفاع از حقوق عمومی و پیشگیری از وقوع جرم تمهیدات لازم را اتخاذ خواهد کرد.
دادستان عمومی و انقلاب مشهد همچنین به تخلفات ساخت و ساز در مجتمع کوهسر این شهر اشاره و بیان کرد: برابر مصوبات کمیسیون ماده پنج این مجموعه باید دارای هشت هکتار فضای سبز باشد اما همچنان ساخت و ساز بنا در آن مجموعه ادامه دارد به نحوی که در کوچه 20 متری 'مجتمع تجاری' در حال ساخت است لذا شهرداری باید پاسخگوی تضییع حقوق عمومی در این خصوص باشد.
وی افزود: وقتی در یک کوچه 20 متری مجوز مجتمع تجاری داده می شود دستگاه قضایی باید منتظر روزانه دهها پرونده از سرقت خودرو، لوازم خودرو، توهین و ضرب و جرح و حتی قتل به علت اختلاف بر سر جای پارک باشد.
صادقی ادامه داد: در این شرایط شاهد شروع بلند مرتبه سازی در حاشیه بلوار نماز شهر مشهد توسط برخی مجموعه ها و تعاونیها هستیم لذا امیدواریم دستگاههای مسئول از جمله راه و شهرسازی و شهرداری پیش از ورود دستگاه قضایی نسبت به تعدیل ساخت و سازها اقدام کنند.

*توقف صدور مجوز بلند متربه سازی طی شش سال اخیر
معاون معماری و شهرسازی شهرداری مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مجوزهای بلند متربه سازی در این شهر مروط به شش سال پیش است لذا و طی این مدت مجوزی در این حوزه صادر نشده است.
محمدرضا حسین نژاد افزود: اگر هم مجوزی صادر شده حتما مصوبه کمیسیون ماده پنج و تایید شورای عالی معماری و شهرسازی را داشته در غیر این صورت مجوزی صادر نشده است.
وی به موضوع مجموعه کوهسر مشهد نیز اشاره و بیان کرد: طی پنج سال اخیر هیچ مجوز ساخت و سازی برای این مجموعه صادر نشده و مجوزها مربوط به سالهای گذشته است.
معاون شهردار مشهد ادامه داد: مجوزهای ساخت و ساز 'مدت دار هستند بطوری که بناهای بالای هزار مترمربع بعد از صدور پروانه پنج سال برای شروع ساخت و ساز مهلت دارند.
وی در خصوص طرح تعیین پهنه های بلندمرتبه سازی در مشهد نیز گفت: این طرح توسط مشاور در دست بررسی و تهیه است و همه تابع و مدافع قانون هستیم.

* محدودیت 23 متری برای بلندمرتبه سازی
رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی مشهد گفت: ابلاغیه طرح جامع این شهر مربوط به سال 1395 و ممکن است قبل از آن طبق طرحهای قبلی مجوزی برای بلند مرتبه سازی صادر شده باشد اما طبق طرحهای قبلی و موجود حداکثر ارتفاع ساختمان 23 متر می باشد و برای بیشتر از آن در این شهر مجوزی صادر نشده است.
مهدی نیا افزود: با توجه به شرایط مشهد، سیاستهای توسعه درون زا و جلوگیری از توسعه افقی شهر باید سند بلندمرتبه سازی هر چه سریعتر آماده و تکلیف مردم و سازندگان روشن شود.
وی ادامه داد: با مشخص شدن پهنه ها، بلندمرتبه سازی شفاف می شود و سازندگان در آن عرصه ها اقدام به ساخت و ساز خواهند کرد.
عضو شورای شهر مشهد در خصوص تخلفات بلندمرتبه سازی نیز گفت: تاکنون از سوی دادستان با شورای شهر و مدیریت شهری مشهد مکاتبه ای در خصوص تخلفات صورت نگرفته و اگر مکاتبه ای باشند حتما پیگیری خواهد شد.
منبع : ایرنا